هیجان در زندگی انسان نقش اساسی را ایفا میکند. به صورت مشخص، هیجانات بر روی نحوه تفکر و رفتار ما تأثیر می‌گذارند. هیجاناتی که تجربه می‌کنیم، می‌توانند ما را به انجام رفتارهایی خاص مجبور کنند و بر روی تصمیماتمان تأثیر بگذارند، البته گاهی اوقات این تأثیر کم است و گاهی اوقات بسیار زیاد. برای اینکه بهتر بتوانیم هیجان را بشناسیم، باید با سه جز اصلی آن آشنا شویم؛
- چگونه هیجان را تجربه می‌کنیم
- چگونه بدن ما به هیجانات پاسخ می‌دهند
- ما چگونه در واکنش به هیجانات، رفتار می‌کنیم
این عناصر متفاوت، در واقع نقش کلیدید در تجربه هیجانی ایفا می‌کنند. هیجان هم می‌تواند به سرعت به پایان برسد، مثلاً عصبانیت از یک همکار یا مدت طولانی باقی بماند مانند اندوهی برای از دست دادن انسانی ارزشمند در زندگی. اما سؤال مهم این است که چرا باید هیجانات را تجربه کنیم؟
شما عزیزان می توانید برای کنترل هیجانات در زندگی با خانم سیما اسکندری مشاوره ی حضوری داشته باشید.
برای تعیین وقت قبلی با شماره‌های زیر تماس حاصل فرمائید:
۰۲۱-۲۲۹۱۵۳۸۵-۸۶
هیجان می‌تواند ما را تحریک کند تا واکنش نشان دهیم
تصور کنید که فردا یک امتحان بسیار سخت دارید. نگرانی در مورد نتیجه امتحان و عملکرد شما سبب ایجاد اضطراب می‌شود و این احساس به ما فشار می‌آورد تا مشغول درس خواندن شویم. اگر هیجان درست عمل کند، احتمالاً شما مشغول درس خواندن می‌شود و این موضوع سبب می‌شود که فردا در امتحان کار راحت‌تری داشته باشید. اما اگر تجربه اضطراب کارکرد مفیدی نداشته باشد، شما مجبور هستید برای خلاص شدن از آن به دفاع‌های روانی روی بیاورید از طرفی نیز، ما تمایل داریم فعالیت‌هایی انجام دهیم که در ما احساسات مثبت ایجاد کند تا تجربه هیجان منفی را به حداقل برساند. مثلاً برای اینکه در خانه غمگین هستید با دوستانتان برنامه می‌گذارید و بیرون می‌روید تا این تجربه ناخوشایند کاهش پیدا کند.
هیجانات به ما کمک می‌کنند تا زنده بمانیم و از خطر اجتناب کنیم
داروین معتقد بود که هیجان قدرت تطابق پذیری دارد و به انسان و حیوان کمک میکند که زنده بمانند و تولید مثل کنند. مثلاً زمانی که خشمگین هستید، تمایل دارید تا با کانون خشم مواجه شوید. یا زمانی که می‌ترسید، بیشتر تمایل داریم تا از کانون ترس فرار کنیم. زمانی که احساس عشق می‌کنیم، در جستجوی کسی هستیم که این حس را در ما ایجاد میکند. هیجان نقش بسیار مهمی در سازگار کردن ما با تغییرات محیط ایفا میکند، زیرا به انسان کمک میکند تا سریع واکنش نشان دهد و خود را آماده سازد.
هیجانات می‌توانند در تصمیم‌گیری مفید باشند
هیجانات نقش کلیدی در تصمیمات انسان دارند. شاید شما به این موضوع آگاه نباشید، اما باور کنید که احساس می‌تواند حتی بر روی انتخاب کاندیدای مورد نظر شما در مجلس تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان داده افرادی که دچار ضایع مغزی در مناطقی از مغز که مسئول تولید هیجانات است، شده‌اند، در تصمیم‌گیری نمی‌توانند خوب عمل کنند. حتی در لحظاتی که فکر می‌کنید تصمیمات شما بر پایه منطق و استدلال است باز هم، هیجانات نقش کلیدی ایفا می‌کنند.
هیجان کمک میکند تا دیگران ما را بفهمند
هیجانات پل ارتباطی انسان‌ها با یکدیگر هستند. تجربه هیجانی مشابه به ما کمک میکند تا بتوانیم همدلی را تجربه کنیم که بالاترین سطح رابطه انسان به شمار می‌رود. مثلاً زمانی که دوست شما غمگین است و از کسی که از دست داده حرف میزند شما هم تا حدودی این غم را تجربه می‌کنید و می‌توانید خود را جای او بگذارید. بدین صورت می‌توانید تا حدودی بفهمید که چه اتفاقی برای او افتاده. از طرفی دیگر هیجانات سبب تغییر زبان بدن و حالت صورت ما می‌شوند و دیگران به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه این موضوع را می‌فهمند. مثلاً فردی با عصبانیت به سمت شما می‌آید، شما عصبانیت را زا روی نوع راه رفتن او تشخیص می‌دهید و از مسیر حرکتش کنار می‌روید. همان طور که گفتیم، هیجانات مهم‌ترین عامل سازگاری انسان با محیط اطراف است و هر کدام در ورای خود معنایی برای ما دارند. متأسفانه در آموزش‌هایی که در کودکی به ما داده می‌شود، فضایی برای آموزش احساسات و هیجانات وجود ندارد اما ما در بزرگ‌سالی این فرصت را داریم که بر روی این مفاهیم کار کنیم.
علاوه بر اینکه اطلاعات آموزشی بسیاری در اختیار شما دوستان عزیز قرار دارد، کارگاه‌های آموزشی زیادی نیز در مراکز مشاوره برگزار می‌شود که بسیار کمک کنند خواهد بود. بنابراین باید با احساسات آشنا شویم تا بتوانیم معنی آن را برای خود تفسیر کنیم و جریان آن‌ها را در بدنمان تشخیص دهیم. تشخیص جریان احساسات در بدن به ما کمک میکند تا بدانیم چه اتفاقی برای ما افتاده و دلیل حس و حالی که در این لحظه داریم چیست. ما در مجموعه مقالات گسترده‌ای در سایت بینش نوین، به مسائل مختلف مربوط به هیجانات پرداخته‌ایم و به شما دوستان عزیز توصیه می‌کنیم حتماً سری به مطالب گذشته ما بزنید.
