در این مطلب میخواهیم بدانیم که اختلالات روانی کودکان چیست. اختلالات روانی در میان کودکان بهعنوان تغییرات جدی در نحوه یادگیری، رفتار یا کنترل احساسات کودکان توصیف میشود که باعث ایجاد پریشانی آنها شده و در زندگی روزمره برای آنها مشکلاتی بهوجود میآورد. اختلالات روانی در کودک میتواند بر خلق و خو، رفتار و توانایی تفکر فرد تأثیر منفی بگذارد. همچنین این ناهنجاریها ممکن است در آینده بر روابط شخصی و حرفهای شخص تأثیر بگذارند و گاهی اوقات محیطی ناسالم را هم برای فرد و هم برای افراد زندگیشان ایجاد کنند. مشاوره کودکان ۲ تا ۶ سال برای جلوگیری از ادامه دار شدن این اختلالات است.
انواع اختلال روانی در کودکان
اکنون بیایید تا برخی از این انواع اختلالات روانی در کودکان و بیماری های روانی شایع در کودکان را با هم بررسی کنیم. لیستی که در ادامه می بینید، بیماری های روانی شایع در کودکان است و باید برای درمان اختلالات در کودکان، چاره ای کرد.
۱- اضطراب
هنگامیکه کودک نمیتواند از ترسها و نگرانیهای معمولی که در کودکان وجود دارد بگذرد و یا وقتی ترسها و نگرانیهای زیادی در مدرسه یا خانه وجود داشته باشد که باعث ایجاد اختلال در فعالیتهای او شود ممکن است کودک شما مبتلا به اختلال اضطراب تشخیص داده شود.
۲- افسردگی
بیماری روانی کودکان می تواند روحی باشد. گاهی اوقات غمگین بودن یا احساس نا امیدی بخشی از زندگی هر کودکی است. با این حال برخی از کودکان نسبت به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت میبردند احساس غمگینی میکنند یا دیگر به آنها علاقه ندارند. هنگامیکه کودک به طور مداوم احساس غم و ناامیدی کند میتوان این طور تشخیص داد که کودک از افسردگی رنج میبرد.
۳- اختلال نافرمانی و مخالف بودن با دیگران
هنگامیکه کودکان، طوری رفتار میکنند که باعث ایجاد مشکلات جدی در خانه، مدرسه یا با همسالان خود میشود ممکن است به اختلال نافرمانی مقابلهای (ODD) مبتلا باشند. اختلالات در کودکان ODD یا همان نافرمانی در اختلالات روانی کودکان معمولاً قبل از ۸ سالگی شروع میشود اما حداکثر تا حدود ۱۲ سالگی ادامه دارد. کودکان مبتلا به ODD به احتمال زیاد در اطراف افرادی که به خوبی میشناسند مانند اعضای خانواده، یک مراقب معمولی یا یک معلم، مخالفت یا سرکشی میکنند. کودکان مبتلا به ODD این رفتارها را بیشتر از سایر کودکان هم سن خود نشان میدهند.
۴- اختلال رفتاری
اختلال رفتاری (CD) زمانی تشخیص داده میشود که کودکان یک الگوی پرخاشگری مداوم نسبت به دیگران داشته باشند و قوانین و هنجارهای اجتماعی در خانه و مدرسه را نقض کنند. کودکان مبتلا به CD بیشتر احتمال دارد آسیب ببینند و ممکن است در کنار آمدن با همسالان مشکل داشته باشند.
۵- بی توجهی یا بیش فعالی (ADHD)
کودکان مبتلا به ADHD یا بیش فعالی کودک ممکن است در توجه یا کنترل رفتارهای تکانشی مشکل داشته باشند (ممکن است بدون فکر کردن به نتیجه عمل کنند) یا بیش از حد فعال باشند. اگرچه اختلال روانی کودکان ADHD قابل درمان نیست اما میتوان آن را با موفقیت مدیریت کرد. ممکن است برخی از علائم اختلال روانی کودکان adhd در بزرگسالی و با افزایش سن کودک بهبود یابند.
در همین رابطه بخوانید: چه زمانی به روانشناس کودک مراجعه کنیم؟
علائم هشدار دهنده اختلالات روانی کودکان
ممکن است در کودک برخی از علائم هشداردهنده اختلالات روانی به وجود بیایند. با مشاهده این علائم بهتر است با یک روانپزشک برای مشاوره کودک مشورت کرده و مشکل کودک خود را هر چه سریعتر برطرف کنید. برخی از این نشانه ها، علائمی است که در اختلال روانی که در هیجان و بیش فعالی ظاهر می شود، خود را نشان می دهد. علائم بیماری روانی کودکان را در زیر ببینید:
- غم و اندوه مداوم که دو هفته یا بیشتر طول میکشد
- کنارهگیری یا اجتناب از تعاملات اجتماعی
- اقدام به آسیب رساندن به خود یا صحبت در مورد آن
- صحبت از مرگ یا خودکشی در برخی از اختلالات روانی کودکان
- طغیان یا تحریکپذیری شدید
- رفتارهای خارج از کنترل که میتواند مضر باشد
- تغییرات شدید در خلق و خو، رفتار یا شخصیت
- تغییرات در عادات غذایی
- کاهش وزن
- مشکل در خوابیدن
- سردردهای مکرر یا معده درد
- مشکل در تمرکز
- تغییرات در عملکرد تحصیلی
- اجتناب از رفتن به مدرسه
نحوه تشخیص اختلالات روانی در کودکان
مشکلات سلامت روان کودکان، واقعی، رایج و قابل درمان است. اگرچه از هر ۵ کودک، یک کودک دارای مشکل سلامت روانی قابل تشخیص است اما تقریباً دو سوم آنها کمک اندکی دریافت میکنند یا اصلاً هیچ کمکی دریافت نمیکنند زیرا به آنها توجهی نمیشود.
مشکلات روانی درمان نشده میتواند عملکرد کودکان را در خانه، مدرسه و جامعه مختل کند. اگر کودکان مبتلا به مشکلات روانی، درمان نشوند ممکن است در معرض خطر شکست در مدرسه قرار بگیرند. همچنین ممکن است در آینده کارهایی انجام دهند که نیاز باشد سیستم عدالت کیفری در مورد آنها تصمیم بگیرد. این کودکان در همان زمان کودکی و بزرگسالی ممکن است در معرض خودکشی قرار بگیرند.
والدین و اعضای خانواده معمولاً اولین کسانی هستند که متوجه میشوند که آیا کودک با احساسات یا رفتار خود مشکل دارد و آیا از اختلالات روانی زمان کودکی رنج میبرد یا خیر. مشاهدات شما، همراه با مشاهدات معلمان و سایر مراقبان، میتواند به تعیین اینکه آیا نیاز به کمک برای فرزندتان دارید یا خیر کمک کند.
روش های درمانی اختلالات روانی کودک
به یاد داشته باشید که اختلالات روانی کودک، می تواند استعدایابی کودک و نوجوان را تحت تاثیر قرار دهید و شکوفا شدن استعدادها را به تاخیر بیندازد. بنباراین باید به درمان این بیماری ها راغب باشید. اکنون برخی از روشهای درمانی که به بهبود علائم انواع اختلالات روانی در کودکان کمک میکند را بررسی میکنیم.
۱- رفتار درمانی
رفتار درمانی یک اصطلاح برای درمان انواع اختلالات روانی کودکان است که بر رفتارهای کودکان و افکار و احساساتی که روی آنها تاثیر میگذارد تمرکز دارد. هدف اصلی رفتار درمانی، تقویت رفتارهایی که میخواهید در کودک ببینید و از بین بردن رفتارهایی که نمیخواهید ببینید است. رفتار درمانی در بهبود رفتارها در خانه، مدرسه و جامعه موثر است.
۲- مشاوره
جلسات مشاوره فردی و گروهی توسط یک مشاور آموزش دیده ارائه میشود که میتواند به درمان اختلالات روانی کودکان کمک کند و به کودکان کمک کند تا با چالشهای زندگی خود کنار بیایند، اعتماد به نفس و مهارتهای اجتماعی را بیاموزند، خشم و احساسات را مدیریت کنند و سایر مهارتهای مثبت زندگی را توسعه دهند.
۳- برنامه و فعالیت روزانه
برنامه روزانه (که اغلب به آنها برنامههای درمانی روزانه گفته میشود) ترکیبی از خدمات درمانی و آموزشی است که چند ساعت در روز به کودکان، فعالیتهای ویژهای میدهد که به آنها کمک میکند تا با مشکلات عاطفی یا رفتاری خود مقابله کنند. درمان روزانه ممکن است شامل آموزش ویژه، مشاوره، آموزش والدین، آموزش حرفهای، مداخله در بحران و تفریح درمانی باشد. این برنامه حداقل ۴ ساعت در روز به طول میانجامد.
۴- درمان با دارو
کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات سلامت روان اغلب با داروهای روانگردان درمان میشوند. بنابراین نباید درمان اختلالات روانی کودکان را به تعویق بیندازید. داروهایی که میتوانند بر ذهن، احساسات و رفتار تأثیر بگذارند که بسیاری از آنها نیاز به نظارت دقیق دارند.
۵- درمان حل مسئله
درمانی است که در آن کودک یا نوجوان با درمانگر خود در مورد مسائل مختلف صحبت میکند تا برای رفتارها و سوالهای درون ذهنش، جوابی پیدا کند. در این روش هنگامیکه راه حلی را انتخاب میکنند به گذشته نگاه میکنند تا بتوانند منشا اختلالات روانی کودکان و نوجوانان را پیدا کنند.
۶- آموزش روانی
این آموزش، شامل ارائه اطلاعات به کودکان و خانواده آنها در مورد اختلال سلامت روان آنها و درمانها و راهبردهای مورد استفاده برای مدیریت تأثیر آن بر زندگی آنها است. آگاه بودن از این اطلاعات به توانمندسازی کودکان، جوانان و خانوادههای آنها کمک میکند و باعث میشود تا آنها بهطور موثر، شرایط خود را مدیریت کنند.
۷- تفریح درمانی
با تفریح درمانی یا بازی درمانی به کودک خود کمک میکنید که از اتفاقات روزمره خود لذت ببرد و عواطف و احساسات خود را بهتر نشان دهد.
سخن آخر
به طور کلی این درمانها ممکن است شامل درمان فردی، گروهی و خانوادگی باشد. نحوه درمان و استفاده کردن یا نکردن از دارو، به تشخیص متخصص و روانپزشک مرکز مشاوره برمی گردد. رفتار درمانی، آموزش ویژه، تفریح درمانی و… ممکن است بیشتر از بستری شدن در بیمارستان طول بکشد. اما معمولا این درمانها برای یک کودک بیشتر توصیه میشوند. بنابراین اگر علائم اختلالات روانی شایع در کودکان خود را مشاهده کردید، بهتر است که در سریعترین زمان با یک مشاور یا روان پزشک کودک مشورت کرده و از او در این مورد کمک بگیرید.