علائم خطر و انواع اختلال افسردگی
در مورد اختلال افسردگی بسیار صحبت شده. در این مقاله میخواهیم بار دیگر به جنبههای مختلف از این اختلال شایع روانی بپردازیم تا خوانندگان بهتر بتوانند با علائمی که میتوانند ریسک اختلال را افزایش دهند بیشتر آشنا شوند.
اختلال افسردگی فقط به معنای تجربه حال بد نیست.
احساساتی نظیر اندوه، ناامیدی و بیارزشی و تجربه پوچی، فقط بخشی از علائم ناخوشایند اختلال افسردگی به شمار میآیند.
افرادی که از افسردگی رنج میبرند، غالباً، آیندهای برای خود متصور نیستند و احساس میکنند که داستان زندگی به زودی به پایان ناخوشایند خود میرسد.
علائم نگرانکننده در مورد احتمال بروز افسردگی
برخی نشانگان رفتاری و خلقی، میتواند ریسک ابتلا به افسردگی را در افراد افزایش دهد. البته ما انتظار نداریم که هر فرد افسرده تمام این نشانگان را دارا باشد. ممکن است فردی فقط چند مورد را نشان دهد و فرد دیگر تمام آنها را.
شدت نشانگان هم میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد. اما این نشانگان، معمولاً برای اطرافیان فرد قابل دیدن است. آنها به خوبی میتوانند تشخیص دهند که انگار چیزی در او متفاوت با گذشته است. تغییرات خلقی فرد معمولاً برای اطرافیان او آشکار است.
در این بخش به نشانگانی اشاره میکنیم که وجود آنها سبب ریسک ایجاد اختلال افسردگی میشود و یا اینکه
در صورت ارزیابی این علائم میتوانیم فرد را افسرده در نظر بگیریم.
- غم و اضطراب پایدار
- احساس ناامیدی و بدبینی
- احساس گناه، بیارزشی و ناتوانی
- از دست دادن میل و انگیزه برای تفریح یا سرگرمی و فعالیتهایی که زمانی لذتبخش بوده است
- کاهش انرژی، خستگی و کند شدن
- مشکلات در تمرکز، به یادآوردن و یا تصمیمگیری
- بی خوابی، صبح زود بیدار شدن یا بیش از حد اندازه خوابیدن
- افکار مرتبط با مرگ و خودکشی، تلاش برای خودکشی
- بیثباتی، تحریکپذیری
- علائم فیزیکی پایدار که با درمان پزشکی حل نمیشود، مانند سردرد، اختلالات گوارشی و درد مزمن
برای اینکه بتوانیم افسردگی را در فردی تشخیص دهیم، این علائم باید برای حداقل دو هفته نشان داده شود.
انواع افسردگی
در این بخش میخواهیم در مورد انواع افسردگی صحبت کنیم. اختلالات افسردگی انواع مختلفی دارد.
هرچند که شباهتهای زیادی در میان آنها دیده میشود اما هر کدام نشانگان مربوط به خود را دارند.
اختلال افسردگی اساسی یا Major Depressive Disorder ، شایعترین نوع افسردگی است.
مهمترین نشانه این اختلال، خلق افسرده است که تمام جنبههای زندگی فرد را تحت تأثیر خود قرار میدهد؛ از رابطه عاطفی فرد گرفته تا کار او، هیچچیز نمیتواند از تیر رأس این خلق افسرده سالم باقی بماند.
فردی که از این اختلال رنج میبرد، به سختی میتواند برای انجام کاری در خود انگیزه ایجاد کند.
جالب است بدانید که این افراد حتی انگیزهای برای بهبودی یا خوب شدن ندارند و به سختی میتوانند به جلسات درمان مراجعه کنند.
نوع شایع دیگری اختلال افسردگی، افسرده خویی یا Dysthymia است.
علائم این اختلال شباهت زیادی با افسردگی اساسی دارد اما دوره آن طولانی تر است و ممکن است بیش از دو سال در فرد وجود داشته باشد. علائم این اختلال بسیار پایدار است و عموماً برای یک دوره طولانی در فرد باقی میماند. درمان آن نیز کاری چالشبرانگیز به حساب میآید زیرا از طرفی ممکن است فرد بارها و بارها به متخصص مراجعه کرده ولی به نتیجه نرسیده باشد و این علائم، هرچند ناخوشیاند، آرامآرام تبدیل به سبک زندگی فرد افسرده میشود و به نوعی به آنها عادت میکند.
افرادی که از این اختلال رنج میبرند ممکن است به اختلال افسردگی اساسی نیز مبتلا باشند.
انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) در سال ۲۰۱۳ این اختلال را به عنوان اختلال افسردگی پایدار نامگذاری کرد.
اختلال سازگاری همراه با خلق افسرده یا Adjustment Disorder with Depressed Mood، نوع سوم اختلالات افسردگی به شمار میرود. این اختلال ممکن است زمانی به سراغ فرد بیاید، که او مشغول سازگاری با شرایط جدید زندگی خود است، اما این شرایط جدید با حجم گستردهای از استرس همراه است.
جالب است بدانید که این اختلال حتی ممکن است در یک موقعیت خوب مانند ازدواج یا تولد فرزند جدید، ایجاد شود. خوشبختانه درمان این اختلال کار نسبتاً سادهای است و فقط باید به فرد حمایت مورد نیاز داده شود تا بتواند خود را با موقعیت جدید راحتتر سازگار کند.
گاهی اوقات ایجاد اختلالات افسردگی ممکن است به دلیل تغییرات در طول روز ایجاد شود.
این نوع اختلال را اختلال خلقی فصلی یا Seasonal Affective Disorder مینامند.
افرادی مبتلا به این اختلال، در زمانهایی از سال که تابش نور خورشید کاهش پیدا میکند، علائم افسردگی در آنها نمایان میشود. کاهش نور خورشید سبب کاهش ترشح ملاتونین میشود که هورمون تنظیمکننده خواب است. بنابراین به این افراد توصیه میشود در طول زمستان تا جایی که امکان دارد در معرض نور خورشید قرار بگیرند یا داروهای دارا ملاتونین مصرف کنند.
جالب است بدانید که خود افسردگی هم میتواند به عنوان نشانه یک اختلال دیگر ارزیابی شود.
اختلال دو قطبی یا Bipolar disorder نوعی اختلال شایع سایکوتیک است، که بیشتر نوعی اختلال خلقی به شمار میرود تا افسردگی. این اختلال با تغییرات خلقی شدید در بیمار همراه است، به صورتی که او در یک دوره در حالت شدیداً یا Mania خود قرار دارد و ممکن است چند روز دیگر وارد خلق افسرده خود شود.
این اختلالات خلقی مشکلاتی زیادی را در زندگی فرد ایجاد میکند. بسیار مهم است که بدانیم اختلال دو قطبی نوعی بیماری سایکوتیک به شمار میرود و فرد برای درمان آن باید به روانپزشک مراجعه کند.
چگونه میتوانیم به فردی که از اختلال افسردگی رنج میبرد کمک کنیم؟