اعتیاد به اینترنت چیست؟ / بخش دوم
در ادامه مقاله گذشته به بررسی اختلال اعتیاد به اینترنت میپردازیم.
آیا تا حالا فکر کردهاید که واقعاً چرا اینترنت این قدر اعتیادآور است؟
همان طور که قبلاً اشاره کردیم، تحقیق جامع و کاملی در این مورد انجام نشده اما با توجه به ارزیابیهایی که انجام دادیدم، میتوانیم اینترنت را یکی از بهترین فضاهای مرتبط با تعاملات اجتماعی در نظر بگیریم. به گفته محققان، برخوردهای اجتماعی در اینترنت چیزی است که آن را تا این اندازه اعتیادآور کرده است. به بیان سادهتر، شما میتوانید از اینترنت استفاده کنید تا با دوستانتان وقت بگذارند، همان طور که قبلاً با آنها بیرون میرفتید. ایجاد این ارتباطات مجازی و رفتارهای اجتماعی برای افراد جذاب است و تلاش میکنند تا وقت بیشتری به آن اختصاص دهند.
آیا تا حالا شده به این موضوع فکر کنید که زمانهایی که با دوستان خود در دنیای واقعی
میگذرانید، میتوانند اعتیادآور باشد؟ خوب طبیعی است که پاسخ شما به این پرسش منفی خواهد
بود. افراد بسیاری را میشناسم که در هنگام مطالعه کتاب چنان غرق آن میشوند که حتی جواب تلفن هم نمیدهند و گاهی تا زمانی که کتاب به پایان نرسیده از خانواده نیز فاصله میگیرند. اما نمیتوانیم بگوییم که این فرد به مطالعه کتاب اعتیاد دارد.
یادمان باشد که برخی فعالیتهای مانند برخوردهای اجتماعی نمیتوانند به دلیل ماهیتی که دارند اعتیادآور ارزیابی شوند.
برخوردارهای اجتماعی میتوانند رفتارهای بسیار اعتیادآوری باشند،
البته اگر فردی بخواهد با شاخصهای اعتیاد به اینترنت آن را ارزیابی کند.
آیا این واقعیت که امروزه ما برای ادامه فعالیتهای اجتماعی خود از ابزاری متفاوت مانند اینترنت استفاده میکنیم، ماهیت این
فرآیند را تغییر میدهد؟ باید بپذیریم که تا حدودی این تغییر اتفاق میافتد اما آن قدر که بتوانیم برچسب اختلال را بر روی آن بچسبانیم. البته بخشی از علاقه ما به اینترنت ناشی از تمایل ما به دریافت پاداش یا همان توجه است. به عنوان مثال اگر به طراحی اینستاگرام یا فیسبوک توجه کنید، به راحتی خواهید دید که یکی مهمترین دلایل گرایش مردم به این فضاها Like است. این موضوع سبب میشود که سیستم پاداشی انسان تحریک شود فرد دوباره این گرایش را خواهد داشت که برای دریافت پاداش دوباره به همان فضا رجوع کند.
اما برای اینکه در نهایت بتوانیم تعریف مناسبی از اختلال اعتیاد به اینترنت داشته باشیم، باید رجوع کنیم به تحقیقات دکتر ایوان گلدبرگ که در سال 1995 منتشر شد و همان گونه که در مقاله پیشین به آن اشاره کردیم، ایشان موضوع اعتیاد به اینترنت را با شرط بندی مقایسه کرد و شاخصهای آن اختلال استفاده کرد.
هرچند که آن گونه که انتظار میرفت در کتاب DSM-IV به آن پرداخته نشد اما نظر متخصصین را به خود جلب کرد.
بنابراین یادمان باشد این موضوع که شما علاقه بسیار به YouTube دارید
یا زمان زیادی را در Instagram میگذرانید، الزاماً به معنای این نیست که شما دچار اختلال اعتیاد به اینترنت هستید.
مشکل اصلی از زمانی آغاز میشود که استفاده از اینترنت در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد میکند.
به صورت کلی میتوانیم اختلال اعتیاد به اینترنت را در مواردی مانند؛ بازی کردن، شبکههای اجتماعی، email، خرید آنلاین و تماشای فیلمهای مستهجن، طبقه بندی کنیم. یادمان باشد که بهتر است به جای تمرکز بر میزان استفاده از اینترنت، بر روی نحوه استفاده از اینترنت متمرکز شویم.
چه چیزی سبب ایجاد اختلال اعتیاد به اینترنت میشود
میرسیم به این پرسش که چه مواردی میتواند سبب ایجاد این اختلال شود. مانند دیگر اختلالات روانی، در این اختلال هم شاهد کارکرد عوامل مختلفی هستیم. اما جالب است بدانید که محققان با ارزیابی مغز متوجه شباهتهای بسیار کارکرد شیمیایی مغز این افراد با کسانی شدهاند که از اختلالات وابستگی به مواد مخدر یا الکل رنج میبرند. نکته جالبتر این است که این اختلال سبب ایجاد تغییرات در ساختار مغز میشود بدین صورت که ماده خاکستری و سفید بخش پیش پیشانی مغز دچار تغییر میشود. این بخش از مغز در حوزه به یادآوردن جزییات، توجه، برنامه ریزی و اولویت بندی تکالیف، فعالیت دارد. بنابراین میتوانیم یکی از دلایل ایجاد این اختلال را تغییرات ساختاری این بخش مغز در نظر بگیریم، بدین صورت که مغز شما دیگر به راحتی نمیتواند بین فعالیت در اینترنت و کارهای روزمره اولویت قائل شود و اغلب این اولویت را به اینترنت میدهد.
از طرفی این اختلال نوعی وابستگی نیز به شمار میرود و بخشی پاداشی مغز را نیز درگیر خود میکند.
رفتارهای اعتیادآور سبب ترشح دوپامین میشوند که تجربه لذت را برای فرد ایجاد میکند. این موضوع به شکل مشخص در شبکههای اجتماعی و بازیهای آنلاین خود را نشان میدهد.
افراد درگیر با اختلال اعتیاد به اینترنت همچنین مستعد اختلالات دیگری نظیر افسردگی و اضطراب هستند.
ممکن است فرد با استفاده از اینترنت بخواهد سطح اضطراب خود را کاهش دهد.
در نهایت یادمان باشد که تمام این عوامل میتوانند در بالا بردن لذت کار با اینترنت موثر باشند و استفاده سالم را تبدیل به نوعی اختلال کنند که زندگی فرد را تحت تأثیر خودش قرار میدهد.
اعتیاد به اینترنت چیست؟ / بخش اول
اعتیاد به اینترنت چیست؟ / بخش سوم
اعتیاد به اینترنت چیست؟ / بخش دوم